Karya : Dadan
Wahyudin
dimuat di Koran TRIBUN JABAR pada tanggal 30, 31 Juli dan 1 Agustus 2013
Hirup mah kudu
boga cita-cita. Mun bisa ulah kagok,
kudu saluhur béntang kejora.
Pelebah teu
kahontalna, bisa nyangsang dina bulan gé
teu nanaon, bakal boga ajén nu ngagemna.
Ras mangsa ka
tukang basa di sakola baheula, barudak sok ditanya guru, saha nu hoyong janten
dokter? Barudak ngaracung. Saha deui nu hoyong janten pilot? Aya dua urang anu
ngacung. Saha nu hoyong janten pulisi atawa tentara? Janten guru? Barudak
ngaracung paheula-heula bangun ku sumanget. Sanajan masih parolos, barudak réang
ngedalkeun cita-citana.
Ari kuring mah
nepi ka sakola SMA ogé duka teuing, teu hayang nanaon. Harita mah meumeujeuhna resep ulin. Ulin jeung ulin dina
uteuk téh. Di sakola harita, loba ngalamuna batan ngaregepkeun pelajaran ti guru.
Loba mabalna, batan diajarna.
Batur suhud sakola,
kuring katut si Sulé mah, méh unggal poé teu élat nangkring di stamplat Pasirhayam. Stamplat tujuan ka wewengkon Cianjur kidul. Di stamplat, ngabako ngalor ngidul jeung calo,
supir, katut kenék atawa patugas LLAJ sabot etéman pinuh. Duka atuh,
kana diajar kuring mah teu resep. Hawana tunduh waé. Sok rét deui rét
deui nempo érloji hayang geura bubaran.
Kahirupan
kulawarga kuring harita kaitung jalma aya. Bapa minangka anémer nu sok
ngaborong wangunan pamaréntah. Indung
kuring kitu-kitu gé najan pagawé handap pagawé nagri di kabupatén. Ngan éta, jarang araya di imah, sibuk ku
kagiatan séwang-séwangan.
Tara sok sugan
nanya rék miang atawa tas mulang ti mana? Ari kawénéhan mulang peuting, tara sugan nanya kumaha kaayaan sakola, Jang? Komo ningali
rapot mah. Da ari diondang ka sakola lamun pareng aya kumpulan orang tua, cukup
diwakilan ku Bi Ijah, nu purah babantu di imah.
Aya kana dua
welas taun kuring nyalo di stamplat Pasirhayam. Purah nyokot emélan duit ti
beus jalur nu ka Jakarta atawa Sukabumi.
Sakapeung nyaloan élf atawa beus tilu parapat jurusan kakidulkeun. Tampolana jadi supir témbak ngaganti supir élf
anu kagok maén rémi atawa ngaguher tibra balas lalajo bola nepi ka
subuh.
Hirup di
stamplat mah hawana teu weléh bayeungyang. Panas hawa, nya panas haté. Teu kaopan. Kasigeung saeutik teu weléh
hahaok. Lamun ngobrol, garihal jeung sugal paheuras-heuras
genggerong adu tarik jeung sora knalpot. Malah mindeng sok nepi ka galungan alatan
parebut panumpang. Di warung nu nyempod,
sok katara nu télér loba teuing arak, gélé, atawa nyabu.
Di stamplat,
lain ukur patalimarga nu patingsuliwer nganteurkeun panumpang ka daérah tujuan.
Di stamplat pisan kuring mindeng papanggih jeung babaturan sakelas baheula, ogé
guru anu turun-naék di dieu. Mimitina
mah éra. Lila-lila mah biasa alatan ku
bakat. Bakat ku butuh. Butuh waragad
pikeun makayaan kulawarga. Nya di
stamplat, lian ti sumber kipayah, kuring meunang informasi babaturan baheula.
Tina opat puluh
lima batur kuring sakelas basa SMA, ukur
lima urang anu teu puguh pacabakan, kaasup kuring. Dua urang geus mulang ka jati balik ka asal dipundut
ku Nu Kawasa. Lamun aya babaturan nu rék
nyaba atawa mulang ti panyabaan sok ngadon reureuh heula di stamplat. Nungguan
elf atawa beus nu elat. Kukuring sok
diajak ngobrol. Urusan nyaloan sok dika Sulé-keun sakeudeung.
Jeung Sulé, sohib
sagulang sagulung basa di SMA. Batur ulin
nu sok abring-abringan baheula, kawas si Item ayeuna purah kuli manggul di
pasar induk Cianjur. Si Balok ngageugeuh
stamplat Rawabango. Hiji deui si Rebéh ngaligeuh,
tapi sok kawénéhan luntang-lantung di Ramayana.
Dua taun kamari,
kuring kungsi amprok jeung Dodo minangka katua kelas baheula. Dodo imahna di Campaka. Kulawargana hirupna basajan. Bapana purah ngala
batu piemaseun. Mindeng asup ka torowongan jero taneuh. Nyaéta, kalan-kalan meunang rada muncekil,
dibagi rata jeung batur sejena. Teu saeutik anu nyabok. Tina batu anu
digulundung, taya emasna saeutik-eutik acan.
TRIBUNJABAR, Rabu, 31 Juli 2013 (2)
Ayeuna Dodo jadi
tentara. Dinesna di Pusdikpasuss Batujajar Bandung. Kuring muji ka Dodo. Kaitung pinter téh aktip
olahraga. Keur ngasah bakatna, Dodo milu Pramuka jeung Paskibra. Ogé béladiri. Najan diudag-udag waragad sakola, sumanget diajarna
teu weléh ngagedur.
“Nya, basa aya
pendaptaran Akabri, abdi ngawantunkeun nyobi seleksi di Ajendam Bandung. Nu
matak kataji, pédah haratis biayana. Da ari kuliah mah, teu kaérong
waragadna. Ngawitan tés administrasi, harita bulan April, ijasah tacan
aya, nya cekap nganggo serat katerangan ti sakola. Sabada ujian, abdi ngiring tés
fisik, kasamaptaan, pengetahuan, psikotés, dugi ka Pantuhir alhamdulillah
lancar. Pas kalulusan, abdi langsung dikintun ka Magelang. Numawi dina acara perpisahan
sakola, abdi teu ngiring aub,” ceuk Dodo teu weléh lemes, padahal nembrak balok
konéng tilu dina taktak nandakeun pangkatna geus jadi Kaptén. Budak basajan ti
baheula Dodo mah. Harita Dodo nyelang mulang
ka lemburna Campaka. Meungpeung aya cuti, kalayan ngahaja teu maké mobil
dines.
“Alus milik,
énté mah Do. Getén jeung tulatén. Baheula mah kuring, dasar resep ulin di stamplat
ieu, nya kiwari jadi pacabakan matuh kuring jeung Sulé. Geus titis tulis nasib
kuring meureun. Bener, buah ragrag tara
jauh ti tangkalna. Cing, Do sabaraha urang batur sakelas nu dines di kesatuan?”
ceuk kuring angger wé loma. Teu kagok sugan pedah Dodo geus jadi perwira. Asa kawas
baheula basa di sakola.
“Aya lima urang,
saémut abdi mah. Dimi anu gugur seléksi di Magelang basa sareng jeung abdi,
ahirna nyandak Secaba di Cimahi. Ayeuna dines tugas janten babinsa di Agrabinta. Eri di kesatuan 312
Kalahitam di Wera. Ramdani di kesatuan para Yon Zipur Ujungberung ayeuna
ditugaskeun di Nangabadau, tapel wates jeung Malaysia. Hiji deui, Dadang dines di Paskhas AU Sulaéman
Bandung,” jawab Dodo meni jentré. Kuring ukur ngembang kadu.
“Henteu capé, Do?
Pajar sok dipahala ku pelatih?” cekéng téh kataji ku carita Dodo.
“Moal, ari pami urangna
disiplin jeung saged mah …” walon Dodo bari ngarérét érlojina.
“Ari dahar daging
oray, naha bener éta téh, Do?” kuring beuki panasaran, hayang atra, sakumaha
carita batur, ceuk béja, tentara kudu
wani ngadahar daging oray. Kuring mah fobia kukurayeun ku oray mah, pangsieuna.
“Karandapan basa
latihan survivel. Latihan éta minangka
simulasi lamun dina tempur, heug regu urang dikurung musuh. Prajurit kudu tahan
uji. Kudu tetep ihtiar. Jalur logistik
geus dipegat musuh, moal aya dahareun.
Ambéh teu salatri, dangdaunan,
beubeutian, atawa bungbuahan kaasup sasatoan siga oray, minangka ganjel peujit.
Di Gunung Tidar kajadiana.” Dodo ngajelaskeun mangsa digodog di kawah candradimuka
di kesatrian Magelang. Kuring bati unggut-unggutan milu reueus.
“Teu sieun
karacunan, eta téh Do,” cekéng téh rada curinghak.
“Pan aya élmuna,
Teu sadayana beubeutian atawa pupucukan diala. Aya anu dicaram, kalebet oray.
Huluna kudu dipiceun ha ha..,” ceuk Dodo ditungtungan ku ngagakgak seuri. Dua
sohib anu samangsa kiwari béda pacabakan pating béléngéh seuri bangun ku
ni’mat. Sono lawas teu tepung. Obrolan kuring
jeung Dodo kapegat ku mobil xenia asup
ka stamplat. Ngajemput Dodo. Kulawargana
ti Campaka. Dodo ahirna pamitan.
Kuring kungsi
ngobrol jeung Titin. Titin gé sarua ti
kulawarga basajan. Kolotna buburuh purah
jaga jaring apung di Jangari. Basa
kalulusan manéhna milu tésting ka STAN Jakarta. Ceuk Titin, sakola di STAN mah
haratis. Tinggal daékna. Taun kahiji geus dipahugi buku, sapatu jeung
alat sakola. Taun kadua diangkat CPNS.
Bada lulus, ukur nungguan sabulan, Titin langsung ditempatkeun di Kantor
Pelayanan Pajak kota Sukabumi. Anu ka STAN,
ceuk informasi Titin mah aya hiji deui, Soni.
Soni si kutu buku baheula milih jurusan Béa Cukai. Ayeuna ditempatkeun
di Kantor Béa Cukai Gedébagé Bandung.
“Ari Néng Mérlin
di mana ayeuna, Tin?” ceuk kuring hayang apal ka batur sakelas nu kungsi ditaksir
ku kuring. Titin sakadar imut bari
ngadelék.
“Heuheuy deuh, geuning
masih nyangcang duriat téh ….. Ayeuna Néng
Mérlin mah janten PNS di Pemkot Cimahi.
Kapungkur daptar ka IPDN Jatinangor teu katampa. Anjeuna nyobi deui sakali.
Daptarna di Pemkot Cimahi, da basa daptar, ngranjrekna di Cimahi ngiring
éyangna,” jawab Titin ngagonjak kuring.
Kuring ukur kéom. “Sukur wé atuh,
Néng ari sukses mah,” gerentes haté kuring.
“Ari Jénal?”
cekéng téh panasaran ka Jénal, urang basisir kidul anu indekos basa SMA di kota
Cianjur.
“Jénal mah teu
neraskeun. Tapi ngiring keurseus béngkél.
Ayeuna muka béngkél di Sindangbarang, usaha maju tur sohor sawewengkon
éta mah,” ceuk Titin teu kebat, kaburu aya beus “MGI” nu ka Sukabumikeun. Kuring
bati neureuy ciduh. Geuning batur mah
geus tingbelecir lalumpat hirup téh.
Kuring taya hojah. Hirup muter siga panggal. Cameubleu di hiji tempat.
TRIBUNJABAR, Kamis, 1 Agustus 2013 (3)
Mangkukna
patepung jeung Aas di kantin stamplat Pasirhayam. Bada lulus sakola, Aas neruskeun
kuliah di PGSD UPI. Milihna Kampus Cibiru.
Ngarah praktis cenah, ti Cianjur tinggal megat beus Garut, turun di Cileunyi. Ti dinya
naék angkot ka Cibiru ukur sarébu perak.
Ari Nenden mah, batur sabangku Aas baheula, milih PGSD Bumi Siliwangi
anu perenahna di Lédeng. Sok kana “Maya Raya” nu liwat ka Pasteur. Turun di
Pasirkaliki. Ti dinya langsung naék angkot Lémbang.
Basa aya pangangkatan
guru-guru SD program D-2 sakumna mahasiswa PGSD langsung diarangkat pagawe nagri. Aas ditempatkeun di Pagelaran. Batur Aas, kawas Siti, Dawa, Meli, Indri, ayeuna
jaradi guru SD di wewengkon Cianjur liana.
Dumasar kana katerangan Aas,
batur sakelas nu jadi guru aya kana dua wélasna.
“Kuring mah teu
ngarti ku si Juhli, budak baheula ololého, matematika ukur ceuli monyét. Lamun
diajar IPA sok mudeng, lumakuna siga banci. Kamari papanggih geus maké Avansa. Basana
gojéh mamalayuan sagala, kaca panon hideung, siga nu cageur … ,” cekéng téh
bari anteb teleb ngenyot sigarét. Haseupna dikaluarkeun siga angka enol muter
hiber ka jomantara.
“Na, teu apal Kang
Juhli?” tembal Aas bari ngaluarkeun tisu dina kantongna.
“Emang jadi naon
si Olél?” témbal kuring nu sok ngalandi si Olél ka Juhli téh.
“Kang Juhli mah
bakatna seni téater. Anjeuna mah teu kuliah, tapi aktip di sanggar téater. Ayeuna
mah sohor jadi artis sinétron. Numutkeun
tabloid “Gosip Miring”, ayeuna nuju ngagarap sinétron “Warisan” anu latarna
daérah Cianjur. Maenya Akang teu apal ka
seleb?” ceuk Aas kituna téh bari nyusut
késang. Panonpoé meumeujeuhna
papanasna.
“Na, bisa jugala
kitu. Pan peunteuna gé, bararutut si éta mah?” ceuk kuring asa teu ihlas. Nasib
éléh ku si Juhli. Nu baheula mah bodo pisan, rangkingna gé teu weléh
sahandapeun kuring.
“Is, teu kenging
kitu, Kang. Gusti Alloh mah adil. Sagala mahluk dipasihan kaonjoyan séwang-séwangan.
Sok sanaos hayam teu tiasa ngojay, tapi dipasihan alat tiasa kokoréh pikeun
makayaan dirina jeung anakna. Atuh maung gaduh sihung pikeun kalanggengan
hirupna. Manusa gé teu bénten, gaduh kaparigelan nu pinunjul séwang-séwangan.
Kang Juhli teu pinter dina widang ngétang jeung sains, matak anjeuna ngarumaoskeun
diri, teu kabongroy janten guru
matematika. Tapi parigel dina maén sandiwara. Nu matak bakat anjeuna nyongcolang ti dinya,
anu nganteurkeun sukses dirina,” Aas ngabejerbéaskeun élmu panimuna salaku guru, yén manusa, ogé
barudak, saéstuna geus dimodalan ku Gusti Maha Suci ti leuleutik. Tinggal
kumaha ngokolakeuna, naha bakatna téh rék motékar atawa melempeum.
Diobrolan ku Aas
kitu, haté meni kapeupeuh. Luk ngeluk tungkul kawas bueuk meunang mabuk. Tétéla
batur-batur sakelas geuning geus bisa nataharkeun bakat anu dimodalan ku Gusti Alloh dina jalan
merenah. Modal pikeun makayaan diri jeung kulawarga kiwari.
Dodo sanajan
latihan beurat. Kudu naék gunung turun
pasir, ari dilakonan kalayan ihlas mah geuning teu weléh
senang. Jenal onjoy tina usaha béngkél, sok
sanajan baheula bolokot oli, ayeuna geus ngaheunang-ngahening. Si Juhli budak ololého kawas béncong, tapi
wantéran, purah ngalucu di hareupeun kelas, mindeng ditanggap batur sakelas,
ayeuna sukses jadi artis.
Emh, hirup
kuring mah kalah sué. Wawales jalma
ngedul diajar. Basa rengsé ujian
baheula, batur mah soson-soson dialajar. Tulatén jeung getén latihan soal-soal urut ujian.
Minangka ihtiar pikeun ngahontal cita-citana hayang katampa di paguron
luhur. Ari kuring kabawa sakaba-kaba. Histeria
pedah lulus. Senang-senang, abrul-abrulan. Momotoran. Dunya asa nu
sorangan. Basa sohib dalaptar ka paguron luhur, kuring ukur nganteur.
Teu kungsi meuli formulir. Resep wé ngécéng wanoja gareulis nu keur ngantri
dalaptar.
Obrolan guru Aas
bener. Gusti Alloh mah nyieun manusa dilengkepan bakatna séwang-séwangan. Baheula kuring resep pisan maén bal, hanjakal
teu diteruskeun. Kadoja ku gunemcatur nangkring di stamplat. Bambang Pamungkas, Atep Kurnia, Gonzales bisa
sohor alatan maén bal. Di tingkat dunya
aya Figo, Suarez, atawa Ronaldo nu
sukses ngasah bakatna bisa ngageunjleungkeun dunya bola.
Sugan acan elat,
kuring jangji ka diri. Ti ayeuna rék neundeun cita-cita. Rék narékahan si utun
sangkan boga cita-cita anu hadé. Pikeun
diri kuring, sanajan pacabakan ukur calo stamplat, leuwih hadé tibatan kulawarga jugala nu teu
boga cita-cita jeung paduli kana atikan barudak kahareupna. **
Soekarno-Hatta lebah UNINUS pasosore
Tidak ada komentar:
Posting Komentar